ZA ISTORIJU: AMERIČKI KC-135 dopunio gorivom LOVCE Su-30!

Ovo je prvi javno priznati slučaj da je tanker KC-135 američkog vazduhoplovstva dopunio gorivom ruski avion Su-30MKM.

KC-135 Stratotanker, iz vašingtonske vazduhoplovne nacionalne garde (sa sedištem u bazi Fairchild u Vašingtonu), dopunio je gorivom tri ruska aviona Sukhoi Su-30MKM tokom istorijskog partnerskog susreta sa Ratnim vazduhoplovstvom Malezije na bazi RMAF Subang u Maleziji, 12. novembra 2024.

Ovo predstavlja prvi javno priznati slučaj da je tanker KC-135 američkog vazduhoplovstva dopunio gorivom ruski avion Su-30MKM.

MPRS (Multi-Point Refueling Systems)

Iako je verovatno prvi put da je KC-135 američkog vazduhoplovstva dopunio gorivom ruski avion, francuski KC-135R je 2019. izveo sličnu operaciju sa indijskim vazduhoplovstvom i avionom Su-30MKI.

Prema navodima američkog vazduhoplovstva, „od 2017. Vašingtonska vazduhoplovna nacionalna garda održava snažno partnerstvo sa Malezijom, poboljšavajući interoperabilnost i integrisane sposobnosti. Ovakvi angažmani podržavaju inicijative koje predvode naši saveznici i partneri, pokazujući snagu kroz upotrebu kako jedinstvenih američkih sposobnosti, tako i onih koje delimo sa saveznicima i partnerima. Zajednički ovi napori koriste kulturne, strateške i operativne prednosti koje su ključne za naše zajedničke ciljeve u Indo-Pacifičkom regionu.”

Posada na KC-135 je koristila multipoint sistem za dopunu gorivom (MPRS) za dopunu gorivom malezijskih „Suhoja“: za razliku od američkih vazduhoplovnih letelica, koje obično imaju konektor za AAR (dopuna gorivom u vazduhu) preko centralnog „boom“-a, Su-30, kao i avioni američke mornarice, marinaca i savezničke letelice, imaju IFR (In-Flight Refueling) sondu koja zahteva tzv. sistem „hose and drogue“.

Malezija je bila jedan od pionirskih korisnika ruskih lovačkih aviona u Jugoistočnoj Aziji, nabavivši 18 MiG-29N Fulcrum 1995. godine, a potom i 18 Su-30MKM 2007. godine.

© Copyright (c) 2024 Richmarks/Shutterstock

Stariji MiG-29N povučeni su iz upotrebe u Ratnom vazduhoplovstvu Malezije 2015. godine, dok postoje planovi da se avioni Su-30MKM, sa višenamenskom ulogom, zadrže u službi do 2035. godine. Ovi retki Su-30 često učestvuju u zajedničkim vežbama sa SAD i NATO avionima u Indo-Pacifiku.

Sa MPRS sistemom, tankeri vazduhoplovstva imaju fleksibilnost da dopune gorivom avione vazduhoplovstva, mornarice i koalicionih snaga u istoj misiji, sa spoljnim kontejnerima na krilima za dopunu „drogue“ sistemom, dok i dalje zadržavaju mogućnost dopune „boom“ sistemom.

Ova dvostruka mogućnost dopune gorivom razvijena je od 1994. godine i intenzivno je korišćena u borbenim operacijama tokom operacije Iraqi Freedom oko 10 godina kasnije.

Iako je KC-135 originalno dizajniran za dopunu „boom“ sistemom, on takođe može da izvršava dopunu „drogue“ sistemom korišćenjem adaptera „boom-drogue“ (BDA), koji se instalira na centralni „boom“ pre leta. Međutim, kada je BDA instaliran, tanker je ograničen na „drogue“ dopunu za tu misiju, sa mogućnošću dopune samo jednog aviona u isto vreme. Tankeri sa jednim izvorom dopune nisu najbolja opcija za planiranje misija, jer relativno slabije brzine prenosa goriva mnogih aviona čine operacije AAR dugotrajnim.

Najveća prednost MPRS-a je mogućnost istovremene dopune dva aviona. Tipično, avioni koji koriste „drogue“ su manji lovački avioni koji zahtevaju manje goriva ali brzu dopunu za veći broj letelica u kratkom vremenskom roku. Ova potreba je prisutna i kod aviona koji koriste „boom“, ali „drogue“ dopuna predstavlja veći izazov zbog niže brzine dopune. Dok „boom“ dopuna može da premaši 6.000 funti u minuti (ppm), „drogue“ dopuna iznosi oko polovine tog kapaciteta, obezbeđujući 2.800 ppm sa BDA i 2.680 ppm sa MPRS „drogue“.