Rakteni sistem Neva S-125 razvijen je u OKB Lavočkin 1956. godine, kao raketni sistem srednjeg dometa.
Prototip je opitovan 1959 godine, a u serijskoj proiizvodnji nalazi se od 1961, prvo na dvostrukim lanserima, koji su ušli u naoružanje PVO Strany ( Voyska Protovazdishny Oborony Strani – Jedinice PVO SSSR.
Uporedo sa kopnenom razvijana je i mornarička verzija ovog sistema pod oznakom M-1
Volna M, koji je postavljena na sovjetske krstarice i razarače.U Sovjetskoj PVO 1973. dvostruki lanseri su zamenjeni četvorostrukim.
Sistem S-125M neva – M uveden je u naoružanje JNA 1975. Nabavljeno je 12 diviziona.
Osnovna taktička jedinica S-125M kod nas je bio divizion sa četiri četvorostruka lansera 5P73 sa po četiri rakete , kabina UNK – M ( poluprikolica sa sistemima za upravljanje i selekciju pokretnih ciljeva i stvaranje signala vođenja i postolje UNV sa radarom za vođenje dometa od 40 do 80 km, radar P -12 ili P -18 i ostala tehnička sredstva za podršku divizionu.
Rakete 5V27D su dvostepene. Motor prvog stepena obezebeđuje lansiranje rakete i
postizanje nadzvučne brzine lete na početnom nevođenjenom delu putanje. Motor drugog marševskog stepena radi od 17-22 sekunde. Oba raketna motora pogoni čvrsto pogonsko gorivo.
Divizion tokom jednog gađanja može da obezbedi lansiranje i vođenje dve rakete na
jedan cilj.
Agresiju NATO pakta dočekalo je 12 raketnih dviziona od kojih je osam bilo u sastavu 250. raketne brigade PVO VJ postavljeni u širem prstenu oko Beograda, dok su četriri dviziona bila u sastavu 450. Raketnog puka PVO VJ smešrtenog u okolini Kraljeva.
Tokom svih 78 dana sistem S-125M je bio kičma odbrane neba SRJ od NATO avijacije.
U istoriju ovaj sistem ušao je 27. marta 1999 kada je s njim oboren taktički bomabrder F- 117A Noćni soko i 2. Juna 1999, kada je oboren F-16CJ. Obe letelice su oborili
pripadnici 3. Raketnog diviziona 250. Brigade PVO.
Sistem je borbeno upotrebljen i u Četvrto Arapsko-izraelskom ratu 1973, pred kraj
Vijetnamskog rata, ali i tokom Angolsko-Južnoafričkog sukoba.
Taktičko tehnički podaci
Sistem vođenja – poluaktivno radarsko vođenje
Zona uništenja cilja: po daljin: 2,4 -25 km ( u dolasku) i 17 km u odlasku, po visini od 20 m do 18 km
Zona uništenja ciljeva na zemlji : 3,5 do 17 km
Protivavionske rakete 5V 27 u/D: dužina 5.984mm, startna masa 952,7 kg, masa bojeve
glave 72 kg, masa eksplozivnog punjenja 42 kg, brzina leta rakete na kraju aktivnog dela putanje 700 m/s
FOTO GALERIJA:
