USS Nimitz protiv nosača aviona Shandong: Ko pobeđuje?

U direktnom sukobu između nosača aviona Nimitz i Shandong, nema mnogo sumnje da bi američki nosač uništio kineski. Ali postoji caka.

Trenutno, američka mornarica ima jedan nuklearni nosač aviona, čuveni USS Nimitz, koji patrolira Tihim okeanom – dok je kineska mornarica, People’s Liberation Army Navy (PLAN), obezbedila da odnos snaga u regionu bude odlučno u njihovu korist, bar za sada. To nije samo zato što bi rat bio vođen u „dvorištu“ Kine, već i zbog toga što su Sjedinjene Države prekomerno angažovale svoje ograničene vojne resurse na Bliskom istoku i u Evropi.

Ovaj obrazac polako počinje da se menja. Sa raspoređivanjem sistema Navy-Marine Expeditionary Ship Interdiction System (NMESIS) od strane United States Marine Corps u tesnacu Luson, koji povezuje Filipine sa južnim delom Tajvana, Kina je doživela ozbiljnu nervozu. Usred velike trgovinske borbe sa Sjedinjenim Državama, strpljenje Pekinga sa Amerikancima je čini se već na izmaku. Ako se to dogodi, Kinezi bi moglida krenu na sve ili ništa protiv Tajvana u bilo kom trenutku.

PLAN je već proveo svoju grupu nosača Shandong kroz tesnac Luson dok su marinci postavljali NMESIS platformu za protivbrodsku borbu. Trenutno, grupa nosača Shandong PLAN-a se nalazi istočno od Filipina, dok je Nimitz na periferiji Indo-Pacifičkog regiona, na putu iz San Dijega, Kalifornija. Shandong i Nimitz bi verovatno prvi ušli u sukob ako izbije rat između dve strane.

Izazivač: američki nosač Nimitz

On je star, ali legendaran. Uveden je u službu 1975. godine i kontinuirano nadograđivan od tada, Nimitz je nosilac imena cele klase. Ovaj nosač ima deplasman manji od 100.000 tona i pokreću ga dva A4W nuklearna reaktora, omogućavajući mu praktično neograničen domet i dugotrajne operacije.

Koristi Catapult-Assisted Take-off but Arrested Recovery (CATOBAR) sistem za lansiranje i prihvatanje aviona, što je daleko superiornije u odnosu na „ski-ramp“ na Shandong-u. Ima četiri parne katapulta koji omogućavaju brzo i istovremeno lansiranje teško naoružanih aviona.

Što se tiče vazduhoplovne grupe na Nimitz-u, nosi do 90 letelica, uključujući F/A-18E/F Super Hornet, F-35C Lightning II, E-2D Hawkeye AWACS, EA-18G Growler za elektronsko ratovanje i helikoptere. Vazduhoplovna grupa je zaista svestrana, sa naprednim avionskim elektronskim sistemima i precizno navođenim municijama koje povećavaju njenu ubojitost.

Nimitz je branjen višeslojnim sistemom odbrane koji uključuje rakete RIM-162 Evolved Sea Sparrow, RIM-116 Rolling Airframe Missile, kao i Phalanx CIWS. Dodatno, nosač mogu da štite i krstarice, razarači i podmornice. Na brodu se nalazi između 5.000 i 6.000 pripadnika posade, uključujući osoblje vazduhoplovne grupe.

Branilac: kineski nosač Shandong

Kineski nosač aviona Shandong (Type 002) je prvi domaći nosač aviona izgrađen u Pekingu, uveden u službu 17. decembra 2019. godine. Ima deplasman od 66.000 do 70.000 tona (puno opterećenje). Shandong pokreću dve konvencionalne parne turbine, omogućavajući krstarenje brzinom od 31 čvor (36 milja na sat). Može nositi do 44 letelice, uključujući borbeni avion četvrte generacije J-15, helikoptere Z-9 i Z-18, kao i avion za rano upozoravanje KJ-600, koji je još u razvoju.

Ovaj nosač baziran je na starom sovjetskom dizajnu klase Kuznetsov, sa nekim unapređenjima u odnosu na prvi kineski nosač Liaoning (Type 001). Poseduje STOBAR sistem – „ski-ramp“ za poletanje aviona.

Shandong je naoružan sistemom Type 1130 Close-In Weapon System (CIWS), raketama zemlja-vazduh HQ-10 i bacačima protivpodmorničkih raketa. Na brodu služi između 1.000 i 1.500 članova posade. PLAN ima manje od 13 godina iskustva u operacijama sa nosačima, i to uglavnom u svrhu obuke i regionalne projekcije moći, bez stvarnog borbenog iskustva.

Da li bi bitka nosača išla u korist SAD?

Amerikanci već decenijama upravljaju nosačima aviona. Ove složene vojne operacije nisu za slabe – ni za neiskusne. U direktnom sukobu između Nimitz-a i Shandong-a, nema mnogo sumnje da bi Nimitz uništio Shandong.

Ali tu je kvaka: pošto bi borba neizbežno bila vođena u blizini kineskih obala, ili teritorija na kojima su raspoređeni sistemi zabrane pristupa i zone delovanja (A2/AD), Nimitz bi bio u odlučujućem nepovoljnom položaju.

Kineski nosači aviona, iako namenjeni da omoguće PLAN-u sposobnosti plave flote, još uvek nisu u punoj upotrebi za takve operacije. Umesto toga, ovi brodovi deluju u kombinaciji sa A2/AD sistemima, hipersoničnim oružjem i razvijenim jatima dronova.

Štaviše, svaki napad Kine na snage SAD u Indo-Pacifiku verovatno bi bio prethodno obeležen masovnim udarom – tipa Pirl Harbora – na američke satelitske konstelacije, uz masovne sajber napade i poremećaje u elektromagnetnom (EM) spektru.

Kineske kosmičke snage bi verovatno osujetile sposobnost američke mornarice da koordinira odbranu protiv bilo kog kineskog napada. Sajber i EM poremećaji bi imali isti efekat. Pretnja ogromnim brojem dronova, raketa i hipersoničnih projektila verovatno bi primorala Nimitz da ostane daleko od obale, gde bi avioni imali ograničene mogućnosti delovanja protiv napredujućih kineskih snaga.

A ako bi Nimitz bio uhvaćen u dometu kineskih A2/AD sistema i pokušao da se suprotstavi Shandong-u, američki nosač bi i dalje bio brojčano nadjačan i morao bi da se bori sa daleko većim brojem kineskih jedinica – sa ograničenom podrškom.

Imajući u vidu da su moguća pojačanja SAD usmerena na druge delove sveta, te da Kina ima kapacitet da američke snage u Indo-Pacifiku učini „gluvima, nemima i slepima“ – i da ih potom nadvlada jatima napadačkih sistema – Nimitz bi verovatno izgubio.