Gloster Javelin prvi je britanski dvomotorni borbeni avion sa delta krilom, na kojem je rad započet još tokom 1947. godine na osnovu dve specifikacije Ministarstva vazduhoplovstva. Prva specifikacija nosila je oznaku F.43/46 i predviđala je proizvodnju lovca-presretača, dok je druga označena kao F.44/46 i predviđala je proizvodnju noćnog lovca.
Na osnovu tih specifikacija Gloster je projektovao i proizveo prototip noćnog lovca dvoseda, kojeg su pokretala dva motora i koji je bio opremljen radarom. Prototip je označen kao Gloster GA-5 i ukupno je proizvedeno pet prototipova. Prvi proizvedeni prototip WD804 izveo je svoj prvi let 26. novembra 1951. godine i bio je nenaoružan i bez predviđene opreme. Posle ispitivanja pet prototipova u letu i u primeni naoružanja, odlučeno je da se pokrene serijska proizvodnja lovca-presretača Javelin.
Prvi serijski lovac Javelin FAW-1 izveo je svoj prvi let 22. jula 1954. godine. Početkom 1956. godine lovci-presretači Javelin FAW-1 popunili su dva skvadrona britanskog vazduhoplovstva (RAF) koji su bili raspoređeni u Zapadnoj Nemačkoj. Verziju FAW-1 pokretala su dva turbomlazna motora Siddeley Sapphire Sa.6. Prvi serijski lovci Javelin imali su katapult sedište Martin-Baker i radar AI.17, a bili su naoružani sa četiri topa kalibra 30 mm Aden.
Sledeća proizvedena verzija bila je FAW-2 opremljena američkim radarom Westinghouse AN/APQ-43 (u britanskoj službi poznati kao AI.22). Svoj prvi let FAW-2 izvešće 22. oktobra 1955. godine.
Dvosed za obuku Javelin T-3 svoj prvi let izvešće 6. januara 1958. godine. Avion nije imao radar, a zadnje sedište instruktora bilo je postavljeno tako da je davalo bolju preglednost, trup je zbog toga morao biti produže, a pomeranje težišta celog aviona je kompenzovano dodavanjem veće količine goriva u unutrašnjim rezervoarima. Topovsko naoružanje je zadržano.
Na verziji FAW-4 su urađena neka aerodinamička poboljšanja, uključujući ugradnju i novog stabilizatora. Verzija FAW-4 koristila je stariji radar AI.17.
Lovac-presretač FAW-5 imao je poboljšane rezervoare za gorivo, sva aerodinamička poboljšanja prethodne verzije i četiri nosača za rakete vazduh-vazduh.
Javelin FAW-6 je u osnovi FAW-5 ali sa američkim radarom AN/APG-43 (AI.22).
FAW-7 pogonjen je sa dva turbomlazna motora Sapphire Sa.7 imao je poboljšanja prethodnih verzija i naoružanje koje se sastojalo od dva topa kalibra 30 mm Aden i četiri IC vođene rakete vazduh-vazduh Firestreak.
© Foto: Royal Air Force © RAF Museum 2008Verzija FAW-8 pokretana je snažnijim motorima Sapphire Sa.7R sa komorom za dopunsko sagorevanje. Motori Sa.7R kad nisu radili na režimu dopunskog sagorevanja davali su potisak isti kao kod motora Sa.7. Međutim, kad bi bio uključen režim dopunskog sagorevanja motori bi davali potisak od 59,6 kilonjutna svaki. Komora za dopunsko sagorevanje je mogla biti uključena samo na velikim visinama, zbog ograničenog protoka pumpe u sistemu goriva. U slučaju uključenja komore za dopunsko sagorevanje na manjim visinama moglo je doći do gubitka potiska. FAW-8 imao je radar AI.22 i naoružanje kao kod verzije FAW-7.
Najsavršenija verzija bila je FAW-9 koja je imala sva poboljšanja verzije FAW-8, ali i veću količinu goriva kao i mogućnost dopune gorivom u letu.
Razvijen kao lovac-presretač opremljen raketama vazduh-vazduh i savremenim radarom. Javelin je veliki delta krilni avion sa klasičnim, celopokretnim, repnim površinama u „T“ konfiguraciji, opremljen sa dva motora. Namenjen je za presretanje sovjetskih nuklearnih bombarderana na velikim visinama daleko izvan teritorije Velike Britanije. Okrugli veliki usisnici za vazduh postavljeni su bočno uz trup kako bi obezbedili potrebne količine vazduha za motore u svim režimima leta. Veliki horizontalni stabilizator je veoma širok, da bi se obezbedila stabilnost u obrušavanju i manevarske osobine u zaokretu sa promenom visine. U vreme kada je uveden u operativnu upotrebu bio je prvi lovac-presretač, opremljen vođenim raketama u svetu.
Ukupno je 19 skvadrona RAF bilo popunjeno avionima Javelin koji su bili raspoređeni u bazama u Velikoj Britaniji, Zapadnoj Nemačkoj, Kipru, Malti, Singapuru i Zambiji. Leteći iznad Kipra često su presretali turske avione koji bi nenajavljeno upadali u kiparski vazdušni prostor. Povremeno bi bili angažovani u praćenju sovjetskih bombardera i patrolnih aviona koji bi leteli iznad istočnog Mediterana. Od 1963. godine bili su raspoređeni u Singapuru, kako bi obavljali pogranične letove tokom tenzija između Indonezije i Malezije.
Veliki uspeh postigli su odvažni britanski piloti kada su posle popune gorivom u vazduhu, preleteli do Singapura bez ikakvih problema, tamo održali višednevne vežbe i vratili se na matični aerodrom u Veliku Britaniju.Deset lovaca FAW-9R raspoređeno je u Zambiji krajem 1965. godine, posle proglašenja nezavisnosti Rodezije od Velike Britanije. Lovci Javelin službovali su u sastavu RAF do 1968. godine.
Za izradu teksta korišćena je sledeća literatura:
Danko Borojević, Dragi Ivić, Enciklopedija mlaznih lovačkih aviona, Autorsko izdanje, Požarevac, 2012.