SJEDINJENE DRŽAVE ĆE OD 2026. U NEMAČKOJ RASPOREDITI RAKETNI SISTEM TAJFUN: PRVO SA TOMOHAVK I SM-6 RAKETMA, A ONDA STIŽU I HIPEROSNIČNE

U pripremi je dugoročno stacioniranje takvih sposobnosti koje će uključivati SM-6, krstareće rakete Tomahavk i razvojno hipersonično oružje

Sjedinjene Države će 2026. godine početi da raspoređuju vatrene sposobnosti dugog dometa u Nemačkoj u nastojanju da pokažu svoju posvećenost NATO i evropskoj odbrani, navele su Sjedinjene Države i Nemačka u zajedničkom saopštenju u sredu.
„Umesto epizodnog raspoređivanja“ raketnog sistema Sjedinjenih Država u pripremi je dugoročno stacioniranje takvih sposobnosti koje će uključivati SM-6, krstareće rakete Tomahavk i razvojno hipersonično oružje koje ima veći domet od trenutnih mogućnosti u Evropi, saopštile su dve zemlje.

Kopnene rakete dometa većeg od 500 kilometara zabranjene su bile do 2019. godine u skladu sa Ugovorom o nuklearnim snagama srednjeg dometa koji su potpisali Mihail Gorbačov lider Sovjetskog Saveza i bivši predsednik SAD Ronald Regan 1987. godine.
To je bio prvi put da su se dve supersile dogovorile da smanje svoje nuklearne arsenale i eliminišu čitavu kategoriju oružja u Evropi.
U skladu sa potpisnicama, Nemačka, Mađarska, Poljska i Češka su uništile svoje rakete 1990-ih, da bi kasnije usledile Slovačka i Bugarska.

Ruski predsednik Vladimir Putin najavio je 28. juna da će Rusija posle 37. godina i 36 od izlaska iz Sporazuma o raketama srednjeg dometa iz koga su se amerikanci jednostrano bili povukli 2019 godine zbog krstarećih rakete 9M729 koji su bile montirane na lanser kojim se ispaljuju taktičke balističke rakete Iskander M. Ono što je Zapad uznemiravalo je domet tih raketa 2.5000 km što je po Amerikancima krišilo sporazum o raketama srednjeg dometa.

The U.S. will begin deploying long-range missiles in Germany in 2026.

Future US long-range strike systems to be deployed to Germany include the SM-6, Tomahawk and hypersonic weapons. pic.twitter.com/jE8ZxZu1c2

— Clash Report (@clashreport) July 10, 2024

Međutim, ni Amerikanci nisu sedeli skrštenih ruku pa su stvorili raketni sistem Tajfun koji je zapravo identičan lanseru krstarećih raketa GLCM (BGM-109G) Ground Lanched Cruise Missile, odnosno kopnena verzija, američke krstareće rakete Tomohavk za napad na kopnene ciljeve, ali sa zemlje. Ovaj sistem stvorilo je Američko ratno vazduhoplovstvo za gađanje kopnenih ciljeva, kako bi se zamenila avijacija.

Sistem je odmah u skladu sa doktrinom Hladnog rata poslat u Zapadnu Nemačku. Sistem je bio spsoban da nosi nuklearnu bojevu glavu jačine 80 kilotona oznake W-84.

Razvoj novog raketnog sistema započeo je 1971. godine od strane Američkog RV koje je razmatralo mogućnost postojanja novog kopnenog lansera , raketom sa novim pogonskim motorom i preciznim sistemom vođenja TERCOM, kao i nošenjem nukelarne bojeve glave. Osnova je bila da sistem mora biti mobilan. Američko RV dobilo je 1976. godine dozvolu da se zvanično počne sa realizacijom projekta. Mornarički  program lansiranja krstarećih raketa sa brodova i podmornica i vazduhoplovni sa aviona ubrzali su razvoj i kopnenog programa. Iste godine odluka je pala da okosnica novog kopnenog lansera krstarećih raketa bude mornarička verzija krstareće rakete BGM-109. U posao se uključilo i RV SAD. Ono što je interesantno Avijacija se nije uključila u sam razvoj projektila, nego u razvoj mobilnog lansera i komandnog centra za lansiranje projektila, jer je bilo potrebno razviti sistem koji bi se lansirao sa kopna, a ne sa mora ili vazduha. Vozilo je razvijeno 1977 kao prototip. Prvo lansiranje izvedeno je bilo 16. maja 1980 godine Dve godine kasnije 25. februara 1982 upotrebljen je komandni lansirni centar za lansiranje projektila. Operativno testiranje i uvođenje ovog raketnog sistema u naoružanje vojse SAD izvedeno je 19. maja 1980 godine.

Dok je razvoj ovog raketnog sistema trajao NATO je 12 decembra 1979 odlučio da raketni sistem GLCM postane deo odgovora nuklearnih snaga NATO koje se modernizuju. Odlučeno je da bude proizvedeno 464 rakete koje će zameniti borbene avione u napadu na fiksne vojne ciljeve širom istočne Evrope i Sovjetskog Saveza. Ustvari GLCM je bio odgovor na svojetski raketni sistem SS-20.

Prvi raketni sistem GLCM stigao je u Evropu decembra 1983 u bazu Grenham, zatim baza Komiso 1984 na Siciliji, Florens u Belgiji u martu 1985, američka baza Hain u Zapadnoj Nemačkoj. Američko RV upravljalo je raketnom baterijom koju su činila dva komandno lansirna centra, četiri lansera i 16 vozila za prevoz, dopunu raketa i logistiku . Lanser je bio dug 17 metara, širine 2,4 m i težine 36,4 tone. Raketnu bateriju zajedno sa 16 raketa bilo je moguće prebaciti u slučaju krize transportnim avionima jako brzo u Evropu i to 4 lansera, jedan Komando lansirni centar.

Dana 8. decembra 1987 uoči potpisivanja spprazuma o ograničenju raketa srednjeg dometa bilo je operativno 96 raketnih sistema GLCM u Nemčakoj, 18 u vazduhoplovnoj bazi Moles, 96 u bazi Komiso Italija, 16 u Belgiji i još dodatnih Vušehajm za čije prebacivanje bi bilo potrebno 17 letova. Kada se krenulo sa sporazumom poslednji GLCM iz Evrope eliminisan je bio 1. maja 1991. godine.

Izlaskom SAD i Rusije iz sporazuma, za Vašington nije bilo prepreke da ponovo razvije jedan sličan raketni sistem za koji se saznalo da nosi naziv Tajfun.

Raketni sistem Tajfun je univerzalni borbeni modul koji može iz svojih lansera da ispaljuje PRO rakete Standard SM-6 i krstareće rakete Tomahawk G (Ground) koje služe za gađanje kopnenih ciljeva, a mogu osim konvencionalne da imaju i nukelarnu bojevu glavu.

Rakete Standard SM-6 služiće kao kopneni presretači balističkih raketa, a na vežbama koje će se održati na Filipinima služiće za presretanje kvazibalističkih projektila.

Već postoje planovi da ovaj raketni sitem bue trajno postavljen na Filipinima sa čime bi ovi napadni i raketni presretač bio trajno instaliran u kineskom dvorištu kako bi se Peking pokušao da odvrati od ekspanzije u Južnokineskom moru.

Inače SAD su najavile da će nekoliko ovih raketnih sistema biti raspoređeno po svetu, ali ne i lokacije. Filipini su za sada prva država za koju je obelodanjeno raspoređivanj ovog sistema.

Proizvođač ovog sistema je kompanija Lockheed Martin.

Raketna baterija sistema Tajfun sastoji se od:

• Četiri lansera raketa koji se nalaze na prikolici koju vuče teško vozilo M9834 A4. Na svakom vertikalnom lanseru koji su postavljeni pod uglom od 90 stepeni nalaze se po četiri kontejnera. Ukupno 16 lansirnih kontejnera sa po četiri na svakom vozilu. Laneri se naalze u prikolici koja ima čvrsti krov, ne ceradu, koji se prilikom prelaska u borbeni rad sistema otvara i lanser podiže vertikalno . Lanser raketa nosi oznaku Mk 70 Expeditionary Launcher i identičan je brodskim lanserima na raketnim krstaricama i razaračima mornarice SAD. Ovaj lanser izveden je iz mornaričke verzije sistema za vertikalno lansiranje Mk 41 koji se koristi na raznim ratnim brodovima zapande proizvodnje..
• Operativni centar baterije, takođe smešten u prikolici koju vuče teško vozilo M9834 A4. To je ujedno i centar za komandovanje i upravljanje ovim raknjetnim sistemom
• ostala pomoćna vozila od mobilne radionice, ovzila za prevoz, dodtur i popunu lansera sa kontejnerima sa raketama. Većina vozila logistike čine HMMWV ( High Mobility Multipurpose Wheeled Vehicle).

Glavno naoružanje ovog raketnog sistema je PVO raketa Standard SM-6 kakava se koristi na raketnim razaračima. Standard SM-6 je zapravo PVO raketa za odbranu brodova za presretanje različitih pretnji balističkih raketa, hiperzvučnih projektila u završnim fazama leta. Na ovaj sistem može da se instalira i kontejner sa krstarećim raketama Tomahawk G (Ground) za napad na kopnene ciljeve.

Vojska SAD ovaj raketni sistem opisuje kao strateško oružje za napad na ciljeve visoke vrednosti za presretanje, balistički i krstarećih raketa i za napad na ciljeve visoke vrednosti u obalskom pojasu pre svega komandni centri, skladišta..Znači udar na mete koje se nalaze od raketne baterije udaljene oko 2.000 km.

Korupus mornaričke pešadije SAD koristi verziju sa krstarećom raketom, ali ne lanser koji je postavnjen na teškom teretnom vozilu nego na terencu konfiguracije 4h4 Joint Light Tactical Vehicle (JLTV). Ovaj tip vozila koristi se i kao obalski lanser Naval Strike Missile (NSM).

U ovoj celoj priči oko ovog sistema jeste da je 2021. godine bila aktivira 56. artiljerijska komanda u Nemačkoj koja je zadužena za raspoređivanje ovgo raketnog sistema. Inače pod komandom ove jednice nekada su bile balističke rakete Peršing 2 pre povlačenja ovih raketa iz Evrope kad je stupio sporazum INF.

SAD su ovaj raketni sistem rasporedile na Filipinima prema ostrvu Hanian koja je najveća kineska vazduhoplovno-pomorska baza.