TV FRONT/Danko Borojević
Prve ozbiljnije napetosti između Libije i SAD pojavile su se 1973. godine, kada je
Gadafi celokupni Zaliv Sidra proglasio libijskom teritorijom, a geografsku liniju od 32 stepena i 30 minuta severno proglašava “linijom smrti”, rekavši da će njen neovlašćeni prelazak izazvati libijsku vojnu intervenciju.
Kao odgovor na to, američka ratna mornarica započela je sa “operacijama uspostavljanja slobode navigacije”, izvodeći vojne vežbe u tom području.
Prvi okršaji su zabeleženi 21. marta 1973. godine, kada su libijski lovci napali američki izviđački avion, koji se po američkim izvorima nalazio izvan libijske teritorije.
Novi incident dogodio se 16. septembra 1980. godine, kada su libijski lovci ponovno napali američki izviđački avion.
Tih godina, bili su brojni incidenti, a zasigurno su u istoriji ostala zapisana dva.
Prvi incident odigrao se 19. avgusta 1981. godine. Naime, drugog dana manevara flote
SAD u Sredozemnom moru, prilikom rutinske jutarnje patrole iznad zaliva Sidra,
došlo je do vazdušne borbe između libijskih i američkih aviona.
Dva američka lovca F-14A Tomket iz sastava “VF-41 Blek As” vazduhoplovne grupe
nosača aviona “CVN-68 Nimic”, čiji su pozivni znaci bili „Fast Igl 102“ i „Fast Igl
107“, sukobili su se sa dva libijska aviona SU-22 Fiter iznad Zaliva.
Libijski lovac vođa, u susretnom kursu lansirao je raketu vazduh-vazduh “K-13M
Atol” na američke avione F-14A, koji su odgovorili lansiranjem raketa vazduh-vazduh tipa “AIM-9L Sajdvinder”.
Vođa F-14A broj 160403 („Fast Igl 102“) oborio je libijskog vođu, dok je pratilac F-
14A broj 160390 („Fast Igl 107“) oborio libijskog pratioca.
To je bio prvi put da se F-14 koristio u vazdušnoj borbi, prva vazdušna pobeda
američke mornarice od završetka rata u Vijetnamu i prva vazdušna borba u svetu između aviona sa promenjivom geometrijom krila.
Protagonisti drugog incidenta, bili su avioni F-14A Tomket skvadrona “VF-32
Svordsmen”, iz sastava vazduhoplovne grupe nosača aviona “CV-67 Džon F. Kenedi”.
U to vreme, nosač aviona “Kenedi” nalazio se na krstarenju Sredozemljem, od avgusta 1988. godine do februara 1989. godine.
Tokom tog krstarenja, došlo je do poznatog incidenta iznad zaliva Sidra.
Naime, 4. januara 1989. godine dva aviona F-14A Tomcat iz sastava VF-32/CVV-3 (VF-32/CVW-3) presreli su dva libijska lovca MiG-23MF Flodžer, koji su poleteli sa aerodroma Al Bumbai nedaleko od Tobruka.
Do okršaja je došlo u međunarodnim vodama iznad zaliva Sidra, gde su američki lovci oborili oba libijska aviona.