Dan kad je propao PAKT SA ĐAVOLOM: Početak nemačkog pakla na Istočnom frontu

Na današnji dan, pre 84 godine, otpočela je najveća vojna operacija u istoriji čovečanstva — nemačka invazija na Sovjetski Savez pod šifrovanim nazivom „Operacija Barbarosa“.

U ranim jutarnjim satima 22. juna 1941. godine, Treći rajh je pokrenuo sveobuhvatan napad na istoku, bez zvanične objave rata, čime je razbijen kratkotrajni savez sa Moskvom i započeta jedna od najkrvavijih faza Drugog svetskog rata. Nemačke oklopne divizije, potpomognute artiljerijom, avijacijom i savezničkim jedinicama Rumunije, Finske i Mađarske, pokrenule su munjeviti napad u tri pravca: ka Lenjingradu na severu, Moskvi u centru i Kijevu u južnom sektoru.

Strategija i ciljevi

Cilj Hitlerove strategije bio je brzi kolaps sovjetske države kroz uništenje Crvene armije u prvim nedeljama kampanje. Nemačka komanda bila je ubeđena da će Sovjeti biti poraženi pre zime. Plan je predviđao uništenje glavnih snaga Crvene armije zapadno od Dnjepra i Dvine, zauzimanje Moskve, blokadu Lenjingrada i osvajanje industrijskog juga Ukrajine.

Masovnost i obim

Operacija je obuhvatila preko 3,5 miliona vojnika, 600.000 motornih vozila, 3.600 tenkova i oko 4.000 aviona. Nijedna invazija u istoriji nije izvedena sa tolikom koncentracijom ljudstva i tehnike. Ipak, uprkos početnom uspehu i stotinama hiljada zarobljenih sovjetskih vojnika, kampanja se nije odvijala onako kako je Rajh planirao.

Sovjetski odgovor i početak otpora

Iako zatečena i delimično paralisana političkim i vojnim čistkama, Crvena armija je pružila neočekivano žilav otpor. Već u avgustu, borbe kod Smolenska usporile su nemački napredak, dok je odbrana Moskve u zimu 1941. prelomila tok rata na istoku. Germanska strategija „Blickriga“ doživela je svoj prvi ozbiljan poraz.

Značaj i posledice

Operacija „Barbarosa“ otvorila je istočni front koji će postati ključno ratište Drugog svetskog rata. Na tom frontu vodiće se najveće i najkrvavije bitke u istoriji: Staljingrad, Kursk, bitka za Berlin. Invazija je označila početak rata do istrebljenja, obeleženog nezamislivim civilnim žrtvama, logorima, političkim egzekucijama i potpunim rušenjem gradova i sela.

Zaključak

Bitka „Barbarosa“ nije samo vojna kampanja — ona predstavlja uvod u epsku borbu između nacizma i sovjetskog totalitarizma, sukob koji će oblikovati ne samo ishod Drugog svetskog rata već i mapu sveta u narednim decenijama.