Razvoj aviona MiG-25 započinje još tokom pedesetih godina XX veka, kao sovjetski odgovor na američki provikani ali neuspešni supersonični strategijski bombarder North American XB-70 Valkyrie, koji uopšte nije ušao u operativnu upotrebu i na supersonični strategijski bombarder Convair B-58 Hustler koji je razvijao maksimalnu brzinu od dva maha, kao i na povećanje brojnog stanja flote strategijskih bombardera Boeing B-52 Stratofortress. Projektni biro OKB MiG 10. marta 1961. godine započinje rad na razvoju svog novog aviona. Planirano je da se avion razvija kao lovac-presretač i izviđački avion, koji bi mogao da razvije maksimalnu brzinu od oko tri maha. MiG je specijalnim legurama čelika rešio problem zagrevanja oplate u letu, na brzini od oko tri maha, čime je otklonjena poslednja prepreka u stvaranju aviona MiG-25. Prvo je izrađen prototip izviđačkog aviona označen kao E-155R, koji će svoj prvi let obaviti 6. marta 1964. godine. Potom se pristupilo izradi prototipa lovca-presretača označenog kao E-155P, koji će svoj prvi let obaviti 9. septembra 1964. godine. Izveštaji o novom avionu pojavili su se već 1965. godine, dok je široj javnosti prikazan avgusta 1967. godine, kad su četiri prototipa E-155 učestvovala na paradi povodom Dana sovjetskog vazduhoplovstva. NATO je novi avion označio kao Foxbat (u prevodu znači slepi miš,odnosno preciznije leteća lisica jedna vrsta slepog miša).
Prvi serijski lovac-presretač MiG-25P označen je kao Foxbat-A, zatim slede lovci-presretači MiG-25PD i MiG-25PDS koji su označeni kao Foxbat-E. Prvi serijski izviđački avion MiG-25R označen je kao Foxbat-B, tako su označeni i noviji izviđački avioni MiG-25RBV i MiG-25RBT, dok je MiG-25RB poneo NATO oznaku Fodžbat-D. Istu oznaku poneće i avioni MiG-25RBF, MiG-25RBK, MIG-25RBN, MiG-25RR, MiG-25RBS i MiG-25RBŠ. Avion za uništavanje radara i prodor kroz PVO MiG-25BM postao je Foxbat-F, dok su dvosedi za obuku MiG-25PU i MiG-25RU po NATO klasifikaciji označeni kao Foxbat-C.
Početkom 1967. godine naveliko se govorilo o sovjetskom novom lovcu Foxbat čija je brzina premašivala tri maha, a praktičan vrhunac leta dostizao visinu od 30 km. Američki vojni krugovi ocenili su da je to najmoderniji avion sovjetskog vazduhoplovstva i da ima „super performanse“. Još je 1973. godine tadašnji američki državni sekretar za vazduhoplovstvo Robert Simen izjavio da je MiG-25 „najbolji lovac-presretač koji se sada proizvodi u svetu“, da je ovaj lovac opremljen „izvanredno efikasnim radarskim i navigacijskim sistemima“. Smatralo se da je MiG-25 u stanju da zbriše sa neba bilo koji američki borbeni avion. Dok se fama o „super lovcu“ lagano počela stvarati, Sovjeti su nastavili sa razvojem novog aviona. Posle završetka uspešnih državnih testova, odlučeno je da se serijska proizvodnja izviđačkih aviona MIG-25R otpočne tokom 1969. godine. Iste godine izviđački avioni MiG-25R su uvedeni u naoružanje sovjetskog vazduhoplovstva. Ubrzo zatim u naoružanje će biti uvedeni i izviđačko-bombarderski avioni MiG-25RB. Već marta 1971. godine, dva aviona MiG-25R i dva aviona MiG-25RB biće raspoređeni u Egiptu na zadatke izviđanja izraelske teritorije. Na ovim zadacima avioni su zadržani sve do jula 1972. godine, kad su vraćeni nazad u SSSR.
Izviđački avioni MiG-25R/RB operisali su u sastavu 63. samostalnog sovjetskog detašmana, koji je specijalno formiran za obavljanje misije izviđanja izraelske teritorije. Detašman je leteo iznad izraelske teritorije preko Sinaja, a obavljeno je preko 20 izviđačkih misija. Zadaci su obavljani u parovima pri maksimalnim brzinama i na maksimalnim visinama od 17000-23000 metara. Već 6. novembra 1971. godine izraelski lovci F-4E Phantom-II pokušali su da napadnu jedan MiG-25R, koji je leteo brzinom od 2,5 maha. Međutim, pokušaj je bio bezuspešan iako su „fantomi“ otvorili vatru na MiG-25R, ipak je MiG-25R bio nedostižan za izraelske avione. Jedan od izviđačkih aviona MiG-25R koji je leteo preko Sinaja, u cilju da izbegne raketu lansiranu sa zemlje ubrzao je do brzine od 3,2 maha, što je evidentirala izraelska posada sa radarske stanice, koja je navodila raketu ka avionu MiG-25R. MiG-25R je uspeo da pobegne raketi, iako je zbog prekoračenja brzine došlo do deformacije strukture aviona. Sastav 63. samostalnog sovjetskog detašmana poslat je kući jula 1972. godine. Međutim, izviđački avioni MiG-25R ponovo će se pojaviti u Egiptu 19. oktobra 1973. godine, tokom Jom Kipurskog rata i ostaće u Egiptu sve do kraja 1974. godine. Ovaj put izviđači su bili raspoređeni u 154. samostalni sovjetski detašman.
Sve ove aktivnosti pre svega izviđačkih verzija aviona MiG-25, stvorile su mit o tom avionu. Iako je serijska proizvodnja lovačko-presretačke verzije otpočela iste godine kad i izviđačke verzije, odlučeno je da se uvođenje presretača u naoružanje odloži neko vreme. Lovačko-presretačka verzija MiG-25P u naoružanje lovačkih pukova prve linije sovjetske odbrane uvodi se 1972. godine. Prvi primerci lovca-presretača MiG-25P imali su radar RP-25 Smerč-A1 (NATO oznaka Fox Fire) čija je masa iznosila oko 500 kilograma, a omogućavao je da se otkrije cilj veličine bombardera na udaljenosti od 100 km i da se prati na udaljenosti od 50 km. Radar je imao zaštitu od elektronskog ometanja i omogućavao je otkrivanje, praćenje i gađanje niskoletećih ciljeva. Kasnije se pristupilo modernizaciji radara Smerč-A1, tako da su nastale verzije Smerč-A2 i Smerč-A3, dok se od verzije radara Smerč-A4 odustalo zbog pojave boljeg radara N005 Safir-25 , koji je nastao na osnovu radara sa lovca MiG-23 Safir-23. Struktura zmaja aviona je metalna, samo osam procenata je od titanijuma, oko 80 procenata je od nerđajućeg čelika, a ostali deo je od legure aluminijuma.
https://tvfront.rs/sovjetski-slepi-mis-iznad-sinaja-iskustva-iz-upotrebe-izvidjaca-mig-25r-u-duelu-sa-izraelskim-fantomima/embed/#?secret=Zj0HHfwRld#?secret=ViVLidgdhyUverenje o „super performansama“ MiG-25P među američkim stručnjacima nije, međutim dugo trajalo. Za to se potrudio sovjetski pilot poručnik Viktor Belenko koji je ovim avionom, 6. septembra 1976. godine prebegao u Japan. Posle detaljnog pregleda lovca MiG-25P od strane američkih stručnjaka, legenda o „najboljem lovačkom avionu na svetu“ prema njihovom mišljenju, izgubila je sjaj.
Međutim, samim prebegom poručnika Viktora Belenka u Japan, otkrivene su neke tajne o avionu MiG-25P, naročito o radaru Smerč-A, te se pod hitno moralo pristupiti zameni tih radara. U roku od četiri dana izdat je nalog da se pristupi izradi novog, modernizovanog lovca MiG-25. Tako su nastale verzije MiG-25PD i MiG-25PDS, koje su imale ugrađen bolji radar tipa N005 Safir-25, koji je imao bolje karakteristike od radara Smerč. Radar Safir-25 otkrivao je cilj veličine bombardera na daljini od 100-115 km, a cilj veličine lovca na daljini od 90 km. Istovremeno je omogućavao praćenje cilja veličine bombardera na udaljenosti od 75-80 km, a lovca na udaljenosti od 60 km. Imao je masu od 337 kg, i bolje karakteristike u režimu otkrivanja, praćenja i gađanja niskoletećih ciljeva. A takođe je imao bolju zaštitu od elektronskog ometanja. Na izvozne verzije je montiran radar Smerč-A2, koji je omogućavao ispaljivanje vođenih raketa vazduh-vazduh R-60M. Izvozna verzija MiG-25PD isporučena je Iraku, Siriji, Libiji i Alžiru.
Kao lovac MiG-25 nosi dve radarski vođene rakete vazduh-vazduh srednjeg dometa R-40R i dve IC vođene rakete vazduh-vazduh srednjeg dometa R-40T ili dve radarski vođene rakete vazduh-vazduh srednjeg dometa R-40R i četiri IC vođene rakete vazduh-vazduh malog dometa R-60M. Kao izviđač-bombarder nosi do 5000 kg ubojnog tereta na četiri nosača na krilima, a maksimalno 10 bombi FAB-500. Kao avion za uništavanje radara i sistema PVO nosi četiri protivradarske rakete H-58. Kao izviđački avion nosi pet AFK i radar za bočno osmatranje u trupu, kao i drugu opremu za elektronsko izviđanje i protivelektronska dejstva.
Ubrizgavanjem vode i metanola tj. njihovom mešavinom u komorama za dodatno sagorevanje, na visini od 20 km i više u horizontalnom letu MiG-25 postiže trostruku brzinu zvuka. Ovi lovci lete prebrzo i previsoko pa ih je skoro nemoguće presretati. Istovremeno sa razvijanjem lovca-presretača MiG-25 razvijan je i izviđač MiG-25R, koji je u naoružanje uveden pre lovca. Daljim usavršavanjem nastali su izviđači-bombarderi MiG-25RB, RBS, RBK, RBV, RBT, RBF, sa različitim uređajima za elektronsko izviđanje i radarima za bočno snimanje. MiG-25RB opremljen je inercijalnim napadno-navigacijskim sistemom Peleng koji daje podatke za precizno odbacivanje avio-bombi FAB-500T pri brzini od 2500 kilometara na čas i visini većoj od 20 km. MiG-25BM se koristi za probijanje prolaza za jurišnu avijaciju kroz neprijateljski sistem PVO. Radare ometa ili ih uništava raketama H-58 dometa 48 km.
Sovjeti su svoje izviđače MiG-25R osim na Bliskom istoku, upotrebljavali i za izviđanje iranske teritorije tokom sedamdesetih godina XX veka. Nesmetane izviđačke aktivnosti sovjetskih aviona MiG-25R, primorale su Iran da nabavi lovce F-14A Tomcat, kao odgovor na sovjetsko neprekidno izviđanje iranske teritorije. Posle uspešnog presretanja sovjetskog izviđačkog aviona MiG-25R, od strane iranskih lovaca F-14A, Sovjeti prekidaju dalje aktivnosti iznad Irana.
Lovački avioni MiG-25 svoju borbenu premijeru imali su 13. februara 1981. godine, kad su se sirijski lovci MiG-25PD sukobili sa izraelskim lovcima F-15A. Tokom tih vazdušnih duela bilo je gubitaka i među izraelskim i među sirijskim lovcima.
Najviše borbenog iskustva na avionima MiG-25 imali su irački piloti. Oni su svoje lovce MiG-25PD i izviđačke avione MiG-25RB upotrebljavali tokom osmogodišnjeg rata protiv Irana.
Mnogi irački avioni MiG-25 su uništeni na zemlji tokom prvih dana Zalivskog rata, januara 1991. godine. Međutim, 20. januara 1991. godine posle kratkotrajne vazdušne borbe između iračkog lovca MiG-25PD i američkog lovca F/A-18C Hornet, irački lovac je uspeo da sa raketom R-40T obori američki lovac. Irački pilot je zatim sa svojim lovcem MiG-25PD prebegao u Iran, dok se američki pilot i dan danas vodi kao nestao.
Posebno izgrađene verzije E-266 i E-266M postigle su nekoliko svetskih rekorda. Od kojih su neki još aktuelni. Tako su postignuti rekordi u klasi kopnenih aviona sa turbomlaznim pogonom, kao što su:
- visina leta sa teretom od 1000 kg i 2000 kg 37080 m,
- vreme penjanja na 25000 m za 2 minute i 34,2 sekunde,
- vreme penjanja na 30000 m za 3 minute i 10 sekundi,
- vreme penjanja na 30000 m sa teretom mase od 1000 kg za 3 minute i 10 sekundi,
- vreme penjanja na 35000 m za 4 minute i 11,7 sekundi,
- brzina leta na stazi od 100 km za zatvoreni kurs 2605,10 kilometara na čas,
- brzina leta na stazi od 500 km za zatvoreni kurs 2981,50 kilometara na čas,
- brzina leta na stazi od 1000 km za zatvoreni kurs, sa masom tereta od 2000 kg 2920,67 kilometara na čas.
U 2007. godini je upisano u Ginisovu knjigu rekorda da je MiG-25 najbrži borbeni avion na svetu. To je na osnovu radarskog merenja dobijen rezultat od 3395 kilometara na čas, što odgovara Mahovom broju od 3,2.
Postojala je zabrana pilotima na lovcima MiG-25 da uključuju radar na zemlji, pa je ovaj lovac pratila i anegdota da radar svojom snagom ubija zečeve na aerodromu.
MiG-25 poslužio je kao osnova za nastanak lovca-presretača MiG-31.