PRE 80 GODINA SE ODIGRALA ARDENSKA BITKA – OFANZIVA KOJA JE UBRZALA KAPITULACIJU, UMESTO DA POPRAVI PREGOVARAČKU POZICIJU

Pre 80 godina počela je Ardenska bitka. Odigrala se tokom Drugog svetskog rata i predstavljala je poslednju veliku nemačku ofanzivu na Zapadnom frontu. Nemci su se nadali da će u iznenadnom napadu podeliti britanske i američke snage, uništiti opkoljene armije i tako olakšati pregovoračku poziciju i obezbediti mir. Nemački plan je podrazumevao probijanje savezničkih linija, prekid njihovih snabdevačkih puteva i demoralisanje savezničkih snaga. Bitka je završena porazom Nemaca po cenu najvećih američkih žrtava za vreme čitavog rata. Nemci su želeli da dostignu bolje pregovaračke pozicije ali je poraz uzrokovao brži kraj rata.

Nemačke snage su 16. decembra 1944. godine pokrenule iznenadni napad kroz guste šume Ardena u Belgiji i Luksemburgu. Tako je započela Ardenska bitka. Do 21. decembra 1944. godine, nemačke snage su uspele da stvore duboku izbočinu u savezničkim linijama. Ipak, naišle su na žilav otpor saveznika, posebno u gradu Bastonj. Iako su Nemci imali početne uspehe, nedostaci u gorivu i snabdevanju, kao i izuzetna brzina savezničke reorganizacije, sprečili su da ostvare svoje ciljeve. Nemačke snage su takođe trpele gubitke usled savezničke vazdušne superiornosti, koja je postala odlučujuća nakon što su se vremenski uslovi poboljšali. Samo do januara, Nemci su izgubili preko 300 tenkova. Od toga oko 130 “Pantera” i oko 100 jurišnih topova.

Savezničke snage, predvođene generalom Džordžom Patonom, brzo su krenule u kontraofanzivu. Do januara 1945. godine, Nemci su bili potpuno odbačeni, a saveznici su povratili sve izgubljene teritorije. Nemačka je u ovoj ofanzivi pretrpela ogromne gubitke u ljudstvu i opremi, što je ubrzalo njen poraz u Evropi.

Ardenska operacija je bila jedna od najvećih i najkrvavijih bitaka u kojima su učestvovale američke snage tokom Drugog svetskog rata. Saveznici su izgubili preko 80.000 vojnika, dok su nemački gubici po američkim procenama iznosili oko 100.000 ljudi. Po drugim procenama ti gubici u ljudstvu su bili značajno manji, od 65 do 75 hiljada, ali Nemačka nije mogla da nadoknadi takve gubitke. Isto važi i za tehniku. Nemci su do kraja operacije izgubili oko 550 tenkova, a saveznici čak 800. Ipak, saveznici su tu brojku lako nadoknadili. Nemačka industrija nije mogla da prihvati gubitak od skoro 200 “Pantera”, skoro 200 lovaca na tenkove i jurišnih topova i tenkova “Pancer 4”. Izgubljeno je i preko 70 najmoćnijih i najsavremenijih nemačkih tenkova Tigar 2, poznatih i kao “Kraljevski tigar”. Kopnenu operaciju je od 1. januara 1945. pratila i velika nemačka vazdušna operacija. Gubici, ali i ishod su bili isti.

PARALELE I ZAKLJUČAK

Ova operacija je bila pokušaj da se ofanzivom poprave pregovaračke pozicije, ali je odvela u znatno brži završetak rata. I u moderno vreme svedočimo sličnim pokušajima. Posle sloma operacije, Nemačka je izgubila sposobnost da vodi velike ofanzive, što je značilo da je njen poraz postao samo pitanje vremena.