Piše: Danko Borojević
Iako su nemiri na granici između Pakistana i Indije izbili još tokom aprila, zvanično rat je otpočeo 1. septembra 1965. godine, napadom pakistanskih snaga na Indiju. Rat je poznat kao Drugi indijsko-pakistanski rat ili Drugi kašmirski rat između Pakistana i Indije.
Indija odgovara svojim snagama i 6. septembra RV Indije napada Pakistanski grad Lahore. Istog dana RV Pakistana napada aerodrome RV Indije. Ciljevi RV Pakistana su bili aerodromi Adampur, Halwara, Jamagar i Pathankot. Napadnuti su i radarski položaji na teritoriji Indije: Amristar, Ferozepur i Porbunder.
ODNOS SNAGA
Vazduhoplovne snage Indije i Pakistana su ušle u sukob s brojčanom prednosti RV Indije. Indija je raspolagala sa 460 borbenih aviona tipa Vampire, Mystere-IV, Hunter,
Gnat, Canberra i MiG-21F-13. RV Pakistana je u rat ušlo sa 186 borbenih aviona i to: Martin B-57 Canberra, F-86 Sabre, T-33, RT-33 i F-104A Starfighter. Borbe u vazduhu
su bile veoma žestoke. Propaganda je i u ovom ratu odradila svoju ulogu. Pakistanci su tvrdili da su oborili 104 indijska aviona uz gubitak 19 svojih. Indijci su bili malo objektivniji: tvrdili su da su oborili 73 pakistanska i izgubili 35 svojih aviona.
8 ZAMBUS – NAPAD NA PANTHAKOT
Vazduhoplovna formacija od osam aviona F-86F Sabre RV Pakistana sa pozivnim znakom „8 Zambus“ tog 6. septembra 1965. godine, poletela je na zadatak da napadne indijski aerodrom Pathankot. Sastav pilota činili su vođa udarne eskadrile Sadžad Hajder, sa pilotima poručnicima Muhamedom Akbarom, Mažarom Abasom, Dilavarom Huseinom, Gani Akbarom i flajt oficirom Aršad Čaudrijem, dok su komandant puka M. G. Tavab i poručnik Aršad Sami bili zaduženi za eskort (pratnju) udarne grupe.
Postignuvši potpuno iznenađenje, grupa se našla nad aerodromom. Prema obaveštajnim informacijama, pakistanski piloti su znali da su na ovom aerodromu prisutni novonabavljeni sovjetski lovci MiG-21F-13. Leteći prvo na malim visinama, po dolasku u rejon napada, pakistanski avioni su iskočili na veću visinu. Tako su Pakistanci kao na dlanu videli raspored indijskih aviona na aerodromu.Izabravši mete formacija je počela da deluje po avionima na zemlji. Kako su indijski Migovi bili na udaru, po aerodromu je počela da odjekuje mitraljeska vatra iz Brovinga pakistanskih Sejbrova kao i eksplozije raketa HVAR koje su avioni lansirali po izabranim metama. Za nekoliko sekundi, nastao je pakao. Pakistanci su se potom okrenuli za izvođenje još jednog napada.
Sada više nije bilo iznenađenje, pa je Indijska PVO otvorila vatru u svim pravcima. Ipak, nasputani indijski piloti su nastavili svoju misiju, dejstvujući po aerodromu, dok nije ostalo ništa osim lomača 14 aviona, uglavnom novonabavljenih sovjetskih Migova. Ova akcija pakistanskih pilota, dovela je do toga da se novi indijski lovci MiG-21F-13 uopšte ne pojave na nebu, za preostalih 17 dana rata. Formacija 8 “Zambus” vratila se bez gubitaka na svoj aerodrom baziranja u Pakistanu.
NEUTRALNI IZVORI
Rat je obilovao herojstvima pilota obe strane, međutim kako je već rečeno, propaganda je brojne primere herojstva jednostavno ili ingorisala ili ih previše isticala.
Prema neutralnim izvorima gubici su sledeći: RV Indije 59 aviona, a RV Pakistana 43 aviona.
U vazdušnim borbama Pakistan je izgubio 18 aviona i to: 15 F-86F, jedan F-104A i dva ostala. Od dejstava PVO Pakistanci su izgubili 19 F-86F, četiri B-57 i dva ostala.
RV Indije je u vazdušnim borbama izgubilo 24 aviona i to: dva Gnat, deset Hunter, šest Mystere-IV, četiri Vampire, jedan Canberra i opšti avion Auster. Na zemlji i od dejstava PVO je uništeno 35 aviona i to: tri Hunter, šest Vampire, tri nova lovca MiG-21F-13, dva Gnat, četiri Canberra, devet Mystere-IV, tri transportna aviona C-119 Packet i pet transportnih aviona C-47 Dakota.
Međutim, i pored efikasnosti RV Pakistana, rat je završen pobedom Indije.
Za izradu teksta korišćena knjiga: Danko Borojević, Paklena krila , mlazni borbeni avioni u ratu 1943-2004, SGC, Beograd, 2009.