INDIJA POSLE 60 GODINA PENZIONIŠE LOVAC MIG-21! KROZ RV INDIJE PROŠLO 840 LELTELICA, 200 PILOTA STRADALO U 400 NESREĆA

Borbeni avion MiG-21 smatra se jednim od najproizvedenijih borbenih aviona u istoriji sa preko 11.000 proizvedenih primeraka koji su napravljeni u periodu između 1959. i 1985 godine

Ratno vazduhoplovstvo Indije posle 60 godina odlučilo je da penzioniše MiG-21 iz operativne upotrebe. Zvanična ceremonija biće održana 2025 godine sa čime će biti završeno jedno poglavlje u indijskoj avijaciji sa 840 letelica koje su prošle kroz operativni sastav, 200 pilota je stradalo u 400 avionskih nesreća.

Borbeni avion MiG-21 smatra se jednim od najproizvedenijih borbenih aviona u istoriji sa preko 11.000 proizvedenih primeraka koji su napravljeni u periodu između 1959. i 1985 godine.

Ovog borbenog aviona u RV evropskih zemalja više nema poslednje države koje su ovu letelicu imale u operativnoj upotrebi Rumunija povukla je u junu 2023, a Hrvatska skoro u maju posle dolaska borbenih aviona Rafal. Letelica još leti u Africi, na Karibima i u par azijskih država od kojih je najbrojnija Severna Koreja.

Indija je svoje prve lovce MiG-21 dobila već krajem 1961. godine, bila je to verzija F-13. Ova verzija je u naoružanje RV SFR Jugoslavije uvedena u junu 1962. godine. U to vreme, avion je bio respektabilan lovac i činio je okosnicu flote zemlje od 1970-ih do sredine 2000-ih.

A fantastic view of an Indian MiG-21 "Bison". With its glass cockpit, data-link terminal, advanced RWR, helmet-mounted cueing system, and Phazatron Kopyo multi-mode radar, the #IAF Bison is one of the world's most upgraded (and capable) Fishbed variants.#avgeeks #aviation #India pic.twitter.com/hRLMuDAiy1

— Air Power (@RealAirPower1) March 5, 2023

Uvođenje većeg broja aviona MiG-21 u naoružanje vazduhoplovstva Indije dovešće do tesnog vojnog savezništva između Indije i Sovjetskog Saveza. Sledeći vojni sukob između Indije i Pakistana 1971. godine, pokazaće da je lovac MiG-21 neprikosnoveni gospodar vazdušnog prostora. Tokom ovog rata indijski lovci MiG-21FL gospodarili su vazdušnim prostorom, ostvarujući tako vazdušnu prevlast nad bojištem. Indija je ove lovce koristila i tokom Kargilskog rata 1999. godine.

Laki lovac odličnih manevarskih karakteristika koji je proslavio vazduhoplovnu industriju SSSR doživeo je novu renesansu. Naime, ruski MAPO MiG i izraelski IAI i Elbit ponudili su modernizaciju ovog lovca na novi, viši standard, koji korisnicima nudi dobijanje savremenog lovca jednakog po svojim borbenim i letnim karakteristikama avionima četvrte generacije.
Ruska modernizacija označena kao MiG-21-93 nastala je kao direktan odgovor na indijski zahtev za modernizacijom oko 200 lovaca MiG-21bis, napravljenih po licenci u Indiji tokom osamdesetih godina XX veka. Prvi put je javno predstavljen tokom vazduhoplovnog sajma održanog 1994. godine u Berlinu.

Indijski lovac MiG-21 Bison nastao je na osnovu ruskog programa modernizacije ovog lovca.

Program modernizacije obuhvatao je ugradnju savremene avionike, koja obuhvata, ugradnju radara većeg dometa i otpornosti na elektronsko ometanje, novi napadno-navigacioni sistem, sistem veza, sistem HOTAS, a takođe i savremeno naoružanje. U avion je ugrađen višenamenski, kohertno impulsno-doplerski radar Kopje (razvijen iz radara ugrađenog u MiG-29M), s mogućnošću detekcije vazdušnih ciljeva u dolasku do 57 km, a pri odlasku 25 do 30 km. Radar je sposoban da istovremeno prati najviše osam ciljeva, s mogućnošću jednovremenog dejstva do dva cilja. Indija je modernizovala 125 lovaca MiG-21bis na standard MiG-21-93, a avioni su označeni kao MiG-21 Bison.

MiG-21 je izrađen u više primeraka no bilo koji drugi lovac nakon Drugog svetskog rata; izrađen je u brojnijim verzijama no ma koji drugi avion Drugog svetskog rata; već do sad je u naoružanju proveo više godina no bilo koji drugi vojni avion i ostaće u njemu još dugi niz godina; borio se u više ratova i na više različitih krajeva sveta no ma koji drugi lovac u istoriji vazduhoplovstva; koristio se u više vazduhoplovnih armija no ma koji drugi lovac – po sadašnjim ocenama u najmanje 37 i najviše 49 zemalja – što nijedan avion nije dostigao.

Danas Indija još uvek ima oko 40 operativnih MiG-ova 21.

Tokom 60 godina službe u indijskom vazduhoplovstvu, 200 pilota i najmanje 60 civila poginulo je u najmanje 400 nesreća. Među stradalima pilotima nisu bila novoregrutovana vojna lica, već iskusni veterani koji su u potpunosti bili obučeni za let ovim avionom. Više od polovine od 840 aviona napravljenih u Indiji između 1966. i 1984. izgubljeno je u nesrećama. Većina indijskih MiG-ova 21 napravljena je po licenci od strane državne kompanije Hindustan Aeronautics Limited (HAL) u Bangaloru. Više od 20 aviona MiG-21 se srušilo od 2010. godine.

Očekuje se da će ove poslednje dve eskadrile konačno biti povučene iz upotrebe 2025. Time će biti okončana duga i burna istorija MiG-21 u indijskom vazduhoplovstvu. Na kraju, MiG-21 će biti povučen iz upotrebe u Indiji, nekih 40 godina nakon što ih je sovjetsko vazduhoplovstvo penzionisalo 1985. Danas se avioni uglavnom koriste kao presretači i imaju ograničenu ulogu kao borbeni avion. Uglavnom se koriste za vežbe.