Glavno pitanje je hoće li Gruzija ostati na prozapadnom kursu ili se približiti Rusiji, s obzirom na sve veću političku napetost u zemlji
Subotnji parlamentarni izbori u Gruziji su veoma bitni za sudbinu te države na Kavkazu koja je u svojim istorijskim momentima biča čas okrenuta Moskvi, a čas Vašingtonu i Briselu.Parlamentarni izbori u Gruziji 2024. godine imaju ključnu ulogu u definisanju budućeg političkog pravca zemlje.
Glavno pitanje je hoće li Gruzija ostati na prozapadnom kursu ili se približiti Rusiji, s obzirom na sve veću političku napetost u zemlji. Najjača politička snaga ostaje vladajuća stranka Gruzijski san, koju vodi oligarh Bidzina Ivanišvili.
#Georgia Watch
— Devi Rhamesz (@ChrliesWarchest) October 24, 2024
Parliamentary elections October²⁶
Government says there is a group in the country preparing a coup d'etat after the elections
We shall see
More wine!#NGOs#Russia#Ukraine pic.twitter.com/8OwmchdODq
Stranka je zadržala solidnu podršku uprkos kritikama i zapadnim sankcijama zbog zakona o “stranim agentima”, koji se smatra anti-demokratskim i usmerenim protiv nevladinih organizacija i medija s međunarodnim finansiranjem.
Opozicija je fragmentirana, ali se okuplja oko ideje proevropskog kursa, sa strankama poput Ujedinjenog nacionalnog pokreta i pristalicama predsednice Salome Zurabišvili, koja otvoreno kritikuje Gruzijski san i poziva na integraciju s EU. Međutim, opozicija se suočava s izazovima poput kontrole medija i podrške koju vladajuća stranka ima od ključnih institucija i velikog dela privrede.
Jedan od ključnih elemenata ovih izbora je i pitanje odnosa s Rusijom. Gruzijski san nagoveštava mogućnost kompromisa sa Rusijom oko teritorijalnih pitanja (Abhazija i Južna Osetija), dok opozicija oštro kritikuje takve poteze, optužujući vladu da udaljava Gruziju od evropskih integracija i demokratskog razvoja.
Gruzijski san
Gruzijski san (ქართული ოცნება, Kartuli Otsneba) je glavna politička partija u Gruziji, osnovana 2012. godine od strane tajkuna i bivšeg premijera Bidzine Ivanišvilija. Stranka je nastala kao koalicija više opozicionih grupa sa ciljem da zbaci Mihaila Sakašvilija i njegovu partiju Ujedinjeni nacionalni pokret s vlasti, što je uspela na izborima iste godine.
Gruzijski san promoviše tradicionalne vrednosti, uključujući podršku pravoslavnoj crkvi i porodičnim vrednostima, što je bilo naročito naglašeno u poslednjim kampanjama. Ivanišvili i njegova partija često su usmereni na održavanje “moralnih” i religioznih osnova gruzijskog društva, kao što je predlog da pravoslavlje postane državna religija.
Ruski uticaj i odnosi sa Zapadom – Iako je Gruzija formalno posvećena evropskim integracijama, Gruzijski san se suočava sa optužbama za prokremljensku politiku. Posebno nakon 2014. i ruske aneksije Krima, odnosi s Rusijom postali su centralna tema. Ivanišvili i njegovi saradnici su bili kritikovani zbog navodne spremnosti na kompromis sa Rusijom u vezi sa Abhazijom i Južnom Osetijom.
Ekonomska politika – Iako Gruzijski san podržava liberalnu ekonomiju, postoje kontroverze u vezi s dominacijom velikih biznisa i interesa Ivanišvilija u gruzijskoj ekonomiji. On je jedan od najbogatijih ljudi u zemlji i koristi svoju ekonomsku moć za politički uticaj.
Kontrola nad institucijama i medijima – Stranka je optuživana za korupciju i manipulaciju političkim procesom, uključujući kontrolu nad medijima i institucijama. U poslednjim godinama, zakon o “stranim agentima” izazvao je velike proteste i osude sa Zapada, zbog represije nad organizacijama finansiranim iz inostranstva.
Gruzijski san je dominantna sila u gruzijskoj politici više od decenije, ali je pod sve većim pritiskom zbog ekonomskih i političkih izazova, kao i opozicije koja se ponovo okuplja oko proevropskih ciljeva.
Drone footage of today's rally for Georgia's European future 🇬🇪🇪🇺
— Katie Shoshiashvili (@KShoshiashvili) October 20, 2024
This Saturday Georgia holds parliamentary elections which will determine the country's fate and whether it continues on its Western democratic course.pic.twitter.com/L0GN2w8P5R
Ujedinjeni nacionalni pokret (UNM) je jedna od najvažnijih opozicionih partija u Gruziji, osnovana 2001. godine od strane Mihaila Sakašvilija, bivšeg predsednika Gruzije. Stranka je odigrala ključnu ulogu u Revoluciji ruža 2003. godine, koja je svrgla Eduarda Ševardnadzea i donela Sakašvilija na vlast.
Glavne karakteristike i politika:
- Proevropska orijentacija – UNM se zalaže za evropske integracije i članstvo Gruzije u Evropskoj uniji i NATO-u. Ovaj proevropski i prozapadni kurs je centralni u njihovoj platformi, a stranka je kritikovala vladajući Gruzijski san zbog navodnog skretanja ka Rusiji i nedovoljne posvećenosti evroatlantskim integracijama.
- Antikorupcijska politika – Tokom Sakašvilijeve vladavine (2004–2013), UNM je pokrenula brojne antikorupcijske reforme, koje su donele značajne promene u javnom sektoru. Međutim, stranka je kasnije bila optuživana za autoritarne metode vladavine i zloupotrebu moći, što je doprinelo njihovom padu sa vlasti.
- Period nakon gubitka vlasti – Nakon što je Gruzijski san pobedio na izborima 2012. godine, UNM je prešao u opoziciju. Sakašvili je napustio zemlju 2013. godine, a protiv njega su podignute optužnice za zloupotrebu položaja, koje on i njegovi pristalice smatraju politički motivisanim. UNM se od tada bori da obnovi svoju političku snagu, kritikujući vladajuću stranku zbog korupcije, represije i slabljenja demokratskih institucija.
- Važnost u današnjoj politici – Ujedinjeni nacionalni pokret je jedna od vodećih opozicionih snaga u Gruziji i često predvodi anti-vladine proteste, zahtevajući reforme i veću posvećenost evropskim integracijama. Iako stranka ima snažnu podršku među urbanim stanovništvom i proevropskim glasačima, i dalje se suočava sa izazovima u dobijanju široke narodne podrške.
UNM je i dalje jedan od ključnih aktera u gruzijskoj politici, igrajući važnu ulogu u opoziciji protiv Gruzijskog sna i nastojeći da održi proevropski i reformski kurs za zemlju.
Gruzija ima veoma strateški geopolitički položaj na raskršću Evrope i Azije, što joj daje važnu ulogu u međunarodnim odnosima. Nalazi se na južnom Kavkazu, na obali Crnog mora, i graniči se sa Rusijom na severu, Turskom i Jermenijom na jugu, te Azerbejdžanom na istoku. Ovaj položaj čini je mostom između Evrope i Centralne Azije, ali i ključnom teritorijom u energetskoj politici, jer kroz Gruziju prolaze važni naftovodi i gasovodi koji transportuju energente iz Kaspijskog regiona ka Evropi.
Istorijski, Gruzija je bila arena za borbu velikih sila zbog svog položaja između Osmanskog, Persijskog i Ruskog carstva. Danas je zemlja važna za zapadne zemlje zbog njene uloge u tranzitu energenata, kao i njenih težnji za članstvom u NATO i Evropskoj uniji. Međutim, ove težnje su dovele do konflikta sa Rusijom, koja vidi Gruziju kao deo svog geopolitičkog dvorišta. Rusija je 2008. godine intervenisala vojno u Gruziji, nakon čega su Abhazija i Južna Osetija, dva otcepljena regiona pod podrškom Moskve, proglasila nezavisnost.
Gruzija se nalazi i na “Novom putu svile” kroz kinesku inicijativu “Pojas i put”, što je dodatno povećalo njen geopolitički značaj. Uz ekonomske i političke izazove, ovaj region ostaje tačka konfrontacije interesa Rusije, Zapada i drugih aktera kao što je Kina.
Sve gruzijske obojene revolucije
U Gruziji je došlo do jedne značajne obojene revolucije, koja je poznata kao Revolucija ruža iz 2003. godine. Ona se izdvaja kao ključni trenutak u savremenoj istoriji Gruzije i predstavlja mirnu promenu vlasti koja je postavila temelje za novu političku eru u zemlji.
1. Revolucija ruža (2003)
Ova revolucija je nastala kao rezultat masovnih protesta protiv izborne prevare na parlamentarnim izborima 2003. godine. Lider opozicije, Mihail Sakašvili, uz podršku svojih saveznika Nino Burdžanadze i Zuraba Žvanije, predvodio je proteste koji su kulminirali ostavkom tadašnjeg predsednika Eduarda Ševardnadzea. Protesti su dobili ime po tome što su demonstranti, predvođeni Sakašvilijem, u parlamentu nosili ruže kao simbol nenasilne promene.
Nakon revolucije, Sakašvili je pobedio na predsedničkim izborima 2004. godine, a njegova vlada je pokrenula niz reformi koje su uticale na modernizaciju zemlje i okrenute su ka Zapadu, uključujući težnju za članstvom u NATO-u i Evropskoj uniji.
Pokušaj drugih revolucija
Iako je Revolucija ruža najpoznatija i najznačajnija, bilo je još nekoliko perioda političkih previranja i protesta, ali nijedan od njih nije doveo do značajnih “obojenih” revolucija u smislu potpune promene vlasti.
2. Protesti 2007. godine
Protesti u novembru 2007. godine, podstaknuti nezadovoljstvom zbog navodne korupcije i autoritarnih tendencija Sakašvilijeve vlade, doveli su do privremenog uvođenja vanrednog stanja. Ovi protesti nisu evoluirali u revoluciju, ali su značajno uzdrmali vlast Sakašvilija, koji je održao vanredne predsedničke izbore u januaru 2008. i ponovo pobedio.
3. Protesti 2009. godine
Nakon rata s Rusijom 2008. godine i ekonomske krize koja je usledila, Gruzija je ponovo videla velike proteste u aprilu 2009. godine, ali ni ovi protesti nisu rezultirali revolucijom ili promenom vlasti. Opozicija je zahtevala ostavku Sakašvilija, ali nije uspela da postigne svoj cilj.
Iako su ovi pokušaji mogli dovesti do promena, samo je Revolucija ruža uspela da drastično izmeni političku scenu Gruzije. Svi kasniji pokušaji bili su manje uspešni u smislu sistemske promene vlasti i nisu dostigli nivo prave “obojene revolucije”.
I do agree with all of the ideas you have presented in your post. They’re really convincing and will certainly work. Still, the posts are too short for starters. Could you please extend them a bit from next time? Thanks for the post.